12 Kasım 2008 Çarşamba

TARIM TAKVİMİ

TARIM TAKVİMİ Alt Başlıkları
• BAĞCILIK TARIM TAKVİMİ

• HUBUBAT TARIM TAKVİMİ

• MEYVECİLİK TARIM TAKVİMİ

• SEBZECİLİK TARIM TAKVİMİ

• FINDIK TARIM TAKVİMİ

• ZEYTİNCİLİK TARIM TAKVİMİ


Bağcılık Tarım Takvimi
OCAK

- Yeni bağ tesisi yapılacak yerlere kirizma yapılır. Dikim çukurları açılır.
- Çeliklerdeki mantari hastalıklara karşı , bordo bulamacı (%2'lik)ile mücadele edilir. Bu uygulama , gözlerin bir hafta kadar geç uyanmasını da sağlar.
- Amerikan asma anaçlıklarında;budama ve çelik hazırlama işlemleri sürdürülür.
- Köklü asma fidanı sökümü yapılır.
- Ilıman bölgelerde , hava koşullarının uygun olduğu zamanlarda açılan çukurlara asma dikimi yapılır.
- İklim elverişli olduğu takdirde , kış budamalarına devam edilir. Don ve kırağı düşen yerlerde, yalnız aralama yapılması, budamanın çubuklar üzerindeki gözler kabardıktan sonra yapılması gerekir.
- Bağlar budandıktan sonra , phoma hastalığına karşı mücadele yapılır.
- Sonbaharda çiftlik gübresi verilmeyen bağlara, çiftlik gübresi verilir.

ŞUBAT

- Bağlarda kış budamasına devam edilir.
- Anaçlıklarda asma çeliği kesimine devam edilir ve kesilen çelikler kum içine ters olarak bütünüyle katlanır.
- Uygun havada fidan dikimi yapılır.
- Ay sonunda birinci kış ilaçlaması yapılır.
- Toprak işlemesi yapılır, gübreleme ve uygun bir tarımsal kireç ile kireçleme yapılır.

MART

- Bağlarda budama bitirilir.
- Bağ tesisi için fidan dikimi yapılır.
- Anaçlıklardan alınan asma çelikleri , köklendirilmek üzere, hazırlanan yerlere dikilir.
- Gübreleme yapılmamışsa bu ayda yapılır.
- Yarma ve dilcikli ingiliz aşısı yapımına başlanır.
- Geçen ay yapılamayan birinci kış ilaçlaması bu ay yapılmalıdır.
- Çırpı toplama , yüksek sistemde direk dikimi, tel çekme ve germe işleri yapılır.
- Sürgün bağlama, dikim , sürüm, gübreleme yapılır.
- Uyanmaya başlayan bağlarda sürgünler bir karış olunca bordo bulamacı atılır. Hemen arkasından, kükürt atılmalı;yağışlı havalarda kükürt atımı tekrarlanmalıdır. İlaçlamalar 15-20 gün ara ile yenilenir.
- Göz kurdu ve maymuncuğa karşı mücadele edilir. Maymuncuk böcekleri omcalara çıktıklarında , omca çevreleri Dursban-4, Korban-4,Korvin-5 Wp ilaçlarından biri ile ilaçlanır.

NİSAN

- Toprak işlemi bitirilir.
- Aşılama ayın ortasında sonuçlandırılır.
- Bağlar ,bağ göz kurtlarına karşı ilaçlanır. Dursban-4 veya Korban-4 kullanmakla, göz kurtlarının yanında maymuncuk,thirips, çadır tırtılı , dürmece, boynu eğri ve sigara böceğine karşı da önlem alınmış olur.
- Sürgün kurumasına karşı da ilk yaz ilaçlaması yapılır.

MAYIS

- Yeni tesislerde yeşil sürgün budaması yapılır. Kültürel tedbirler sürdürülür.
- Küllemeye karşı, kükürtlü mücadele yapılır.(Dekara 3 kg. kükürt atılır. Birinci kükürt atma , sürgünler 15-20 cm olunca , ikinci kükürt ise, mutlaka çiçeklenmeden sonra yapılmalıdır. Bağlara kükürt atmakla, bağlarda Eriophys akarının da yaprakları deforme etmesi, çukurcuklar ve kabarcıklar meydana getirmesini önler.)
- Bağ mildiyösüne (Pronos) karşı bakırlı ilaçlarla ilaçlama yapılır.
- Salkım güvesi, maymuncuk ve sigara böceğine karşı, nisan ayında kullanılan ilaçlarla mücadeleye devam edilir.

HAZİRAN

- Yabancı ot mücadelesi yapılır.
- Aşıların bakım ve kontrolleri yapılır.
- Bağ mildiyösüne karşı ikinci ilaçlama , bakırlı ilaçlarla yapılır.
- Küllemeye karşı kükürtleme yapılır. Salkım güvesine karşı, mayıs ayında kullanılan ilaçlarla, zararlıların durumuna göre mücadeleye devam edilir.

TEMMUZ

- Ot alma ve sulama işlerine devam edilir.
- Yüksek terbiye sisteminde kurulmuş bağlarda, asmalar tele yatırılır.
- Filiz alma yapılır.
- Salkım güvesine karşı üçüncü ilaçlama yapılır. Hektavin toz veya Hektavin 50 W.P. ile ilaçlama yapılır. Her iki ilaç da mildiyö için kullanılacak ilaçlarla karıştırılıp uygulanabilir.

AĞUSTOS

- Yeni kurulan bağlarda yabancı otlarla mücadele ve sulama yapılır.
- Erkenci çeşitlerde üzüm hasadına başlanır.
- Bu ayda üzümler olgunlaşmaya başlar. Salkım güvesi ile sumak halindeki salkımlardan, neferiye aşamasındaki küçücük üzüm salkımlarına kadar , hemen her aşamada zararlı olur. Hasat söz konusu olduğu için, kalıcı etkisi olmayan Hektavin 50 veya Hekthion 25 W.P. kullanılabilir.
- Olgun danelere üşüşen, içini boşaltan sarıca arıların zararı oldukça fazladır. Bazen omcada işe yarar tek salkım bırakmazlar. Bağ çevresinde, taş kovukları veya duvarlardaki deliklerde sarıca arı petekleri vardır. buralara ilaç tozutmak ve delikleri sıvamak gerekir. Hasattan bir hafta evveline kadar, Hekthion W.P. kullanılabilir.

EYLÜL

- Yabancı ot mücadelesi yapılır.
- Salıkım güvesi mücadelesi yapılır. Müşküle çeşidine (Hehtavin 50, Hekthion W.P. Phosvel Triazinphos Phossalone EM) ilaçlarından biri, tarifinde belirtilen miktarlarda kullanılır.
- Üzüm hasadı yapılır.

EKİM

- Üzüm hasadına devam edilir.
- Hasadı tamamlanan bağlarda toprak işlemesi ile birlikte, çiftlik gübresi uygulamasına başlanır.

KASIM

- Çiftlik gübresi tatbikatı ve toprak işlemesi yapılır.
- Aralama işine başlanır. Yaprakları yarı yarıya sararıp düşmeye başlayan bağlarda aralama yapılır. Aralama, budamanın ilk işidir. Aralama ile, asma üzerinde oduna kaçmış ve uzamış dallar kesilir. Esas budama daha sonraya bırakılır. Bu suretle, asmanın daha geç uyanması ve ilkbaharın tehlikeli donlarını atlatması sağlanmış olur. Don tehlikesi olmayan yerlerde, aralama ve budama aynı anda yapılabilir.
- Yeni bağ tesis edecek yerlerde kirizma yapılır.
- Kışın sert geçtiği yerlerdeki bağlarda, söküm ve hendekleme yapılır.
- Müşküle üzümü ince plastik torbalar içerisine alınarak, asma üzerinde muhafaza edilir.

ARALIK

- Kış budaması yapılır.
- Asma söküm işleri ile, boylarına ayırıp, hendekleme işlerine devam edilir.
- Nüvelik bağ tesisi için açılan çukurlara dikim yapılır.
- Toprak tavlı olduğundan, sürüm ve çiftlik gübresi uygulaması yapılabilir.
- Boş zamanlarda, bağ yollarına çakıl dökülür.
- Kış ilaçlamasına, sahil kesimlerinde ay sonunda başlanabilir.



Hububat Tarım Takvimi
OCAK

- Mücadeleyi gerektiren zararlı varsa (Tarla faresi gibi) mücadelesi yapılır.
- Gecikmiş güzlük ekilişler en geç ocağın ilk haftası içerisinde tamamlanmalıdır.

ŞUBAT

- İkinci azotlu gübre tatbikatına başlanır.
- Yazlık ekilişler yapılır.
- Tarla faresi ile mücadeleye devam edilir.

MART

- İkinci azotlu gübre uygulamasına devam edilir.
- Yazlık ekilişlere devam edilir.
- Yabancı ot ilaçlamasına başlanır.
- Tarla faresi mücadelesine devam edilir.

NİSAN

- Yabancı ot ilaçlaması yapılır.

MAYIS

- Geç yapılan ekilişlerde, yabancı ot mücadelesi yapılır.

HAZİRAN

- Hububatta zararlıların kontrolleri yapılır ve mücadelesine başlanır.
- Arpa hasadına başlanır.

TEMMUZ

- Zararlılarla mücadeleye devam edilir.
- Hasat işleri başlar.
- Anız bozumu yapılır.

AĞUSTOS

- Hasat, harman işleri tamamlanır.
- Hasat sonu sürümleri yapılır.

EYLÜL

- Kışlık ekim için, toprak işlemesi yapılır. Toprak numuneleri alınıp analiz ettirilir

EKİM

- Kışlık ekimler için toprak hazırlığı yapılır. Kireçleme ve gübreleme yapılır.
- Hububat ekimine başlanır.

KASIM

- Kışlıkların ekimi için toprak hazırlığına devam edilir.
- Kışlıkların ekimi yapılır.

ARALIK

- Kışlık hububat ekimleri tamamlanır.


Meyvecilik Tarım Takvimi
OCAK

- Ekolojik koşullar gözönüne alınarak budama işlemi yapılır.
- Çiftlik gübresi sonbaharda verilmemiş ise bu ayda mutlaka verilmelidir.
- Hastalık ve zararlılardan kuruyan meyve ağaçları sökülerek imha edilir.
- Kışı meyve ağaçlarında geçiren zararlılara karşı ilaçlama mutlaka yapılmalıdır.
- Şeftali bahçelerinde klok hastalığına karşı mücadele edilir.
- Fidan dikimi yapılır.

ŞUBAT

- Ocak ayında yapılması gereken işlerden, gerçekleştirememiş olanlar sonuçlandırılır.
- Klok hastalığına karşı mücadeleye devam edilir.
- Uygun hava koşullarında toprak işlemesine başlanır.
- Çelik alma işleri yapılarak ;çelikler kumda saklamaya (Katlamaya) alınır.

MART

- Yüksek yörelerde fidan dikimi sürdürülür.
- Toprak işleme bitirilir.
- Gübreleme ve kireçleme işlemi tamamlanır.
- Budama tamamlanır.
- Kalem aşısı yapılır.
- Tarımsal mücadeleye devam edilir.

NİSAN

- Fidanlıklarda ot çapası yapılır.
- Nisan ayının ilk haftasında , yabani meyve ağaçlarında ve çeşit değiştirmelerde , kalem aşısı işleri sonuçlandırılır.
- Meyve bahçelerinde toprak işlemesi bitirilir.
- Çöğürlerin aşı parsellerine şaşırtma işi tamamlanır.
- Hastalık ve zararlılarla mücadele işler, sürdürülür.

MAYIS

- Yeni kurulan bahçelerdeki fidanlar sulanır ve ot çapası yapılır.
- Yeşil sürgün budaması yapılır.
- Ayın son haftasında , obur dallar ile piçleri temizlemek zorunludur.
- Sürgün göz aşıları yapılır.
- Meyve ağaçlarında , zirai mücadele işleri sürdürülür.

HAZİRAN

- Ot mücadelesi sürdürülür.
- Sürgün göz aşıları ayın ortalarına kadar sürdürülür.
- Ekolojik duruma göre sulama yapılır
- Ay sonuna doğru şeftali, erik, kiraz ve yazlık elma hasadı yapılır.
- Elma ve armutlarda karaleke, elma iç kurdu, kırmızı örümcek ve diğer zararlılara karşı mücadele işleri sürdürülür.

TEMMUZ

- Meyve bahçelerinde ot alma ve sulama işlerine devam edilir.
- Temmuz ayının ikinci yarısında durgun göz aşılarına başlanır.
- Elma içkurdu, kırmızı örümcek, yaprak galerileri ve diğer zararlılara karşı ilaçla mücadele sürdürülür.
- Çöğür tavaları sulanır, otları alınır ve yapılan göz aşıları kontrol edilir.

AĞUSTOS

- Fidanlıklarda Temmuz ayında başlatılan durgun göz aşısı yapımı sürdürülür.
- Evvelce yapılmış sürgün aşılarından süren sürgünlerin, rüzgardan kırılmaması için bağlama işlemi yapılır.
- Havalar kurak gidiyorsa sulama işlemi sürdürülür.
- Fidanlıklarda ve meyve bahçelerinde hastalık ve zararlılarla mücadele yapılır.

EYLÜL

- Tohum tavaları belirlenerek ekime hazırlanır.
- Çeşitli meyve türlerinde hasada başlanır.
- Meyve bahçelerinde ve fidanlıklarda zirai işlemleri sürdürülür. (Tüketici sağlığı yönünden, meyveli ağaçlarda ilaçlı mücadeleye, hasada 21 gün kala son verilmelidir.)

EKİM

- Hasadın tamamlandığı bahçelere çiftlik gübresi verilir.
- Fidan çukurlarının yerleri işaretlenir ve çukurlar açılır.
- Fidanlıklarda manas ve diğer toprakaltı zararlılarına karşı toprak ilaçlaması ve benzeri mücadele yöntemleri uygulanır.
- Kurumuş, hastalıklı ağaç ve dallar budama yoluyla çıkarılıp, yokedilir.
- Su kanalları ve arklar, tahliye kanalları ve benzeri sulama yapılarında gerekli temizlik ve bakım işleri yapılır.

KASIM

- Fidan çukurlarının açılmasına devam edilir.
- Fidanlıklarda söküm ve hendekleme işlerine başlanır.
- Fidan taşımacılığında karantina kontrolleri yapılır.
- Genç meyve bahçelerinde şekil budaması yapılır.
- Kışı ılık geçen yerlerde, kış budamasına başlanır.
- Fidan dikim işleri yapılır.
- Çöğür için tohum tavaları hazırlanır, gübrelenir ve tohumlar ekilir.
- Toprak işlemesi ile birlikte, çiftlik gübresi uygulaması da sürdürülür. Aynı zamanda, fosforlu ve potaslı gübrelerin verilmesine de başlanır.
- Meyve bahçelerinde, hastalık ve zararlıları bir yıl sonraya aktarabilecek bitki artıkları ortadan kaldırılır.

ARALIK

- Yeni kurulacak bahçeler ile ilgili işlerin yapılmasına başlanır.
- Kışlık budama,-sakıncalı durumların dışında yapılır.
- Kasım ayında yapılması gereken işlerden arta kalan işler tamamlanır.

Sebzecilik Tarım Takvimi
OCAK

- Toprakta kalan ürün artıkları, zararlılara yataklık edeceğinden , boş zamanlarda bunlar toplanıp yakılarak yok edilir.
- Turfanda patates ekimine, uygun yörelerde , ocak ayı ikinci yarısında başlanır.Ekimle birlikte azot, fosfor ve potaslı gübrelerle gübreleme yapılır. Gübreden önce toprak ph sı nötr olacak şekilden tarım kireci uygulanır.
- Ocağın ikinci haftasından itibaren , hasadı tamamlanan yazlık sebze yerleri temizlenir.Yeni ekilecek sebzeler için toprak hazırlanır.
- Ocak ayının ikinci haftasından sonra, kışlık sebzelerden ıspanak , karnabahar, turp, kereviz, havuç lahana , marul ve pırasanın hasadına devam edilir.
- Çökerten hastalığına karşı, sebze tohumları ve fidelikler ilaçlanır.
- Soğuktan zarar görmüş sebze fidelerinin yerlerine , yenileri dikilir.
- Örtüaltı yetiştiriciliğinde , daha önce ekim ve dikimi yapılan sebzelerin sulama , gübreleme gibi bakım işleri yapılır.
- Örtüaltı yetiştiriciliğinde , ısı kontrolüne dikkat edilir.
- Biber, patlıcan için sıcak yastık hazırlanır.
- Örtüaltı tek ürün turfanda üretiminde , sulama ile birlikte üst gübresi verilir.
- Örtüaltı yetiştiriciliğinde , koltuk alma, tepe alma gibi işlemlere devam edilir.
- Çift ürün yetiştiriciliği için , kasım ayında ekilmiş tohumlardan elde edilen fideler, toprak hazırlığı yapılan seralara nakledilir.

ŞUBAT

- Fasulye ve bezelye ekilecek yerlerin toprak hazırlığı yapılır.
- Karnabahar ,lahana ve pırasanın hasadı tamamlanır. Havuç , ıspanak, marul ve turpun hasadına devam edilir.
- Fide elde etmek için , sıcak yastıklar hazırlanır.
- Biber , domates ve patlıcan tohumları sıcak yastıklara ekilir.
- Hava şartları elverişli gittiği takdirde , toprak hazırlığına devam edilir.
- Fidelik toprağı mantari hastalıklara karşı ilaçlanır.

MART

- Patateste tarla hazırlıkları tamamlanır. Ekim ,kireçleme ve gübreleme yapılır.
- Patatesten başka , diğer tarla sebzeciliğinde de toprak hazırlığı yapılır. Son toprak işlemesiyle gübreleme işlemi de bitirilir.
- Fasulye ekilecek yerlerde , tohum yatağı hazırlıkları yapılır. Martın ikinci haftasında gübre atılır.Ayın ikinci yarısında ekime başlanır.
- Fideliklerde hastalıklara karşı mücadele yapılır.
- Tohum ekimi, şaşırtma ve fide dikimine devam edilir. Ilık yastıklar hazırlanır. Bezelye , fasulye, kavun ve karpuz ekimi yapılır.
- Tohuma bırakılan kışlık sebzelerin bakım işlerine devam edilir.
- Çökerten hastalığına karşı tohum , fide ve toprak ilaçlamasına bu ay da devam edilir.
- Üreticiler satın alacakları tohum ve fidelerin hastalıksız, canlı görünüşlü olmasına dikkat etmelidir. Bu konudaki ihtiyaçlarını tarım kuruluşlarıyla, çevrede tanınmış meraklı çiftçilerden sağlayabilirler.

NİSAN

- Tohum ekimi yapılacak tarlaların son sürümü yapılır ve diskaro çekilir. Tavın korunması için tapan ve sürgü çekilir .
- Diskaro çekilmeden önce, gübreleme yapılır ve dikimle ilgili hazırlıklar tamamlanır.
- Fideliklerde günlük sulama , zayıf gidiyorsa gübreleme ve kapak kapatma işlemleri yapılarak , yabancı otlar ayıklanır.
- Mavi küf ve kök çürüklüğüne karşı ilaçlı mücadele yapılır. (Dithane M-45, Antracol, Kemoazin veya Deresol gibi ilaçlardan biri ile ilaçlama yapılmalıdır. İlaçlama yağışlı havalarda tekrarlanmamalıdır).
- Geç turfanda patatesin ekim ve gübreleme işlemi yapılır.
- Ilık yastıklara şaşırtılmış bulunan biber, domates ve patlıcan fideleri 15 nisandan sonra, tarladaki yerlerine dikilmeye başlanır.
- Çileklerin ilkbahar çapası yapılır.
- Bamya, fasulye, hıyar, kabak, karnabahar, lahana ve soğan tohumlarının ekimine devam edilir.
- Kavun, karpuz tohumları hazırlanan yerlere ekilir.
- Enginarların dipleri açılarak bellenir, fazla sürgünleri ayıklanır.
- Fidelerin dikiminden 1-2 hafta sonra, birinci çapa yapılır.
- Dikimden önce ve sonra, tel kurtları görülürse, mücadelesi yapılır.
- Hava şartlarına göre, sulama imkanı olanlar, bu ayda sulama yapmalıdır.
- Yabancı otlar temizlenir. Fazla ot çıkmayan yerlerde, istendiğinde ikinci çapa sırasında, dip doldurma yapılabilir.
- Patateste birinci çapa ile boğaz doldurması yapılır.
- Patates tarlalarında , tırpan kurdu saptanan yerlerde Korsülfon 35 ec, tel kurdu bulunan yerlerde Korban 25 W, yaprak biti olan yerlerde Hekthion , patates mildiyösü olan yerlerde ise Trimangol ilaçlarından tariflerine uygun şekilde kullanılır. Bu uygulama nisan sonu ile mayısın ilk haftasında yapılır.

MAYIS

- Açığa tohum ekimi, bakımı ve sulaması yapılır.
- Fideler tarladaki yerlerine dikilir ve can suyu verilir.
- Geçen ay dikilen fidelerin ot alma , çapalama, sulama ve gübreleme gibi bakım hizmetleri sürdürülür.
- Yaprak bitlerine karşı Gusathion, Komithion 50, Malathion gibi ilaçlarla tariflerine göre mücadele yapılır.
- Septoria hastalığına karşı Afugan , Deresol veKemizon gibi ilaçlarla mücadele işlemi yapılır.

HAZİRAN

- Boğaz doldurma ve sulama işlemleri aksatılmadan yürütülür
- Çok zarar meydana getiren, son zamanlarda çok yaygın bir şekilde görünen ve çok tehlikeli olan patates böceğine karşı, ayın ilk haftasından başlayarak, Gusathion, Malathion, Metil Kotniyon 25 W gibi ilaçlarla mücadele yapılmalıdır.
- Havalar diğer aylara göre oldukça ısındığından, bamya,biber,domates, fasulye, kavun, karpuz, patlıcan ve soğan gibi sebzelerin sulaması aksatılmamalıdır.
- Çapalama ve yabani ot mücadelesine devam edilir.
- Kışlık sebzelerden karnabahar, lahana,pırasa ve diğerlerinin fideleri bahçedeki esas yerlerine dikilir.
- Salatalık,acur,kabak,kavun ve karpuzda görülen antraknoza karşı bakırlı ilaçlar kullanılmak suretiyle ilaçlama yapılmalıdır.
- Bakla,bamya ve fasulyede görülen pirecik zararlısına karşı mücadele yapılır.
- Diğer hastalık ve zararlılarla mücadele,hastalık ve zararlının çıkış durumuna göre yapılmalıdır.
- Enginarların diplerindeki sürgünler,ürün alındıktan sonra ayrılır.
- Domates,hıyar ve kabakların tepeleri budanır.
- Bezelye ve fasulyelerin sırık çeşitleri için herek dikilir.

TEMMUZ

- Son turfanda domates fideleri şaşırtılır.
- Kabak, kavun ve karpuzlarda telli böcek; biber ve domateslerde yeşilkurt; domateslerde mildiyö mücadelesine devam edilir.
- Yazlık sebzelerin hasadına devam edilir. Bu arada yeşil aksamın canlılığını koruyabilmesi için sulama yapılır ve sulama öncesi az miktarda azotlu gübre verilir.
- Lahana ve karnabahar sebzelerinin ekimi yapılır. Ekimin erken yapıldığı yerlerde ise şaşırtma işlemine başlanır.
- Sarımsak tohumları toplanıp, nemsiz yerlerde muhafaza edilir.
- Yaprak bitleri, kırmızı örümcek, yeşilkurt, danaburnu, mildiyö ve küllemenin yoğunluk durumuna göre, mücadeleye devam edilir.

AĞUSTOS

- Son turfanda domates fideleri şaşırtılır.
- Kabak, kavun ve karpuzlarda telli böcek; biber ve domateslerde yeşilkurt; domateslerde mildiyö mücadelesine devam edilir.
- Yazlık sebzelerin hasadına devam edilir. Bu arada yeşil aksamın canlılığını koruyabilmesi için sulama yapılır ve sulama öncesi az miktarda azotlu gübre verilir.
- Lahana ve karnabahar sebzelerinin ekimi yapılır. Ekimin erken yapıldığı yerlerde ise şaşırtma işlemine başlanır.
- Sarımsak tohumları toplanıp, nemsiz yerlerde muhafaza edilir.
- Yaprak bitleri, kırmızı örümcek, yeşilkurt, danaburnu, mildiyö ve küllemenin yoğunluk durumuna göre, mücadeleye devam edilir.

EYLÜL

- Havuç, kışlık yeşil soğan; marul ve turpun fide ve tohumlarının yerlerine ekim ve dikim işleri sürdürülür.
- Hasadı biten sebzelikler temizlenip, kışlık sebzelerin ekimi için toprak hazırlığı yapılır.
- Kışlık için ekilen havuçlarda seyreltme yapılır. Kışlık yetiştirilen sebzelerde ot alma, çapalama ve gerekiyorsa sulama yapılır. Lahana kelebeği mücadelesi yapılır.

EKİM

- Bu ayın ikinci yarısından itibaren erken donlar başlayabilir. Bu nedenle, yazlık sebzelerin hasadı bitirilmelidir. Aksi halde, sebzeler don tehlikesiyle karşı karşıya kalabilir.
- Kereviz, ıspanak, lahana, karnabahar, turp ve marulda bakım işlerine devam edilir. Hasada başlanır. İlkbaharda çıkacak olan fındık turpunun tohumları tarlaya ekilir.
- Lahana kelebeği mücadelesine devam edilir.
- Çiftlik gübresi uygulamasına ve toprak işlemesine devam edilir.

KASIM

- Yazlık sebze yerlerinin çiftlik gübresi ile gübrelenmesine ve toprak işlenmesine devam edilir.
- Elde edilen tohumların kurutulması, ambalaj ve muhafazası yapılır.
- Kışlık sebzelerin bakımına, hasat ve pazarlama işlerine devam edilir.
- Lahana kelebeği, lahana kokulu böceği ve yaprak bitlerine karşı mücadeleye devam edilir.
- Taze soğan ekimi yapılır.
- Örtü altı sera yetiştiriciliğinde, biberlerin bakım işleri ve budaması yapılır. Çapalama ile birlikte, çok hafif boğaz doldurulur. Fungisitlerle koruyucu ilaçlama yapılır.
- Çilek dikimi yapılır.

ARALIK

- Hava koşulları uygun giderse, çilek dikiminde geç kalan çiftçiler dikime devam edebilirler. Çilek çapasına devam edilir.
- Kışlık sebzelerin hasadına devam edilir.
- Yazlık sebze fideliklerinin yeri hazırlanır. Sıcak yastıkların yerleri belirlenir ve yapılmaları için hazırlıklara başlanır.
- Uygun tav bulunursa, yazlık sebze dikilecek tarlaların derin sürümü yapılır. Çiftlik gübresi ve fosforlu (gerekiyorsa potaslı) gübreler verilir.
- Sera yetiştiriciliği için hazırlıklara başlanır (Toprak hazırlığı, onarım işleri) Elde edilen tohumların kurutulması, ambalaj ve muhafazasına devam edilir.
- Taze soğan ekimi yapılır.
- Örtü altı yetiştiriciliği yapılıyorsa, bakım işlerine devam edilir. Sulaması yapılır. çapa ile birlikte, çok hafif boğaz doldurulur.
- Fungisitlerle koruyucu ilaçlama yapılır.
- Fasulye ve bamyada görülen pirecik zararlısı ile mücadele edilir.

Fındık Tarım Takvimi
OCAK

Bu ayda, dişi çiçekler diğer adıyla karanfiller fındık dallarında kendilerini göstermeye başlarlar. Pulcuklarla örtülü bir tomurcuğun ucundan çıkan, çeşitlere göre kırmızı, bordo ve pembe renklerde değişen kıl gibi ince uzantıları olan bu dişi çiçekler, ileride birer fındık çotanağı olacaklardır.Bol ürün alınmak isteniyorsa, bu karanfillerin sağlıklı olmaları ve soğuklardan etkilenmeden döllenmeleri gerekir. Bu bakımdan, kış aylarında veya sonrasında gelen geç ilkbahar donlarına karşı bu aylarda önlem alınmalıdır.Bunun içinde, genellikle mart ayı sonlarına kadar, bahçe içinde kolay yanıcı, sis veya duman veren, çalı-çırpı veya diğer yanıcı materyal temin edilerek hakim rüzgarların geldiği yönlere yığılmalıdır. Bunlar don tehlikesi baş gösterdiğinde, gaz yağı gibi kolay yanıcı maddelerle tutuşturularak fındık bahçeleri dondan korunabilir. Yine bu ayda tomurcuklar patlamadan önce Virgül koşnili ile ilaçlı mücadele yapılır. Ayrıca, özellikle kumlu topraklarda görülen Dalkıran zararlısı ile kültürel mücadele için de bulaşık ve kurumuş dallar toplanarak yakılabilir. Bu işlem gelecek aylarda da sürdürülür.

ŞUBAT

Fındıklarda dişi çiçekler yani karanfiller iyice olgunlaşmışlar, erkek çiçekler diğer adıyla püslerde fenerlenmeye yani çiçek tozlarını yaymaya başlamışlardır.
Özellikle yağış olmadığı hele de hafif hafif esen rüzgarlı günlerde fındık bahçeleri sapsarı bir tül gibi görünmeye başlar. Bu, sarı renkli çiçek tozlarını rüzgarlarla uçarak karanfillere ulaşması ve döllenmenin başlayacağının işaretidir. Havalar bu ayda ne kadar güzel geçer, ne kadar içek tozu uçuşur ve karanfillere ulaşırsa ve döllenme ne kadar iyi olursa, o yıl ürün de o kadar bol olabilecek demektir. Elbet iyi ve bol ürün almak için, döllenen karanfilleri de iyi beslemek gerekir. Bunu için yanmış çiftlik gübresini bu adan itibaren verilmelidir.3-4 yılda bir kullanılan çiftlik gübresi ocakların çevresine dal izdüşümüne (dalların tam altına) gelecek şekilde 25-30 kg kadar ve kesinlikle toprağa karıştırılmak suretiyle verilmelidir.Unutulmamalıdır ki bir ton yanmış çiftlik gübresinde 5,5 kg azot, 2,5 kg fosfor, 5,5-6 kg potasyum ve diğer bazı bitki besin maddeleri bulunmakta, ayrıca verilen toprakların yapısını da iyileştirmektedir. Bu sıralarda, zarar yapmaya başlayan kozalak akarı' nı ve kışı kozalak içinde geçiren filiz güvesi' ni yok etmek için kozalakların elle toplanarak yakılması oldukça yararlıdır.İyi bir gübreleme; daha çok ürün, daha bol kazanç demektir. Kullandığımız çiftlik gübresi yanmamış ise , bahçemizin gübreden yeterli faydayı görmediği gibi ısırgan, böğürtlen gibi yabancı otlarla da bulaşabileceği unutulmamalıdır.

MART

Bir yandan; " Mart'ın kapıdan baktırıp, kazma-kürek yaktırdığı" soğuklar zaman zaman görülürse de havaların da toprağın da artık ısınmaya başladığı, diğer bir deyişle canlıların kıpırdanmaya başladığı aydır mart ayı. Artık bitkilerin ihtiyacı olan besin maddeleri yani gübre toprağa verilmelidir. Özellikle azotlu gübrelerin tavsiye edilen miktarının yarısı bu ay içinde, çiftlik gübresinde olduğu gibi, dal izdüşümlerine serpildikten sonra 5-10 cm derinlikte çapalanan toprağa karıştırılır. Yalnız gübre verilmeden önce toprak analizleri yaptırılıp gübreyi ona göre vermekle, eksik veya fazla gübreleme önlenmiş olur. Gübrelerin çapalanarak toprağa karıştırılması ile hem gübrenin yararı sağlanmış; hem de kışı toprakta geçiren çeşitli zararlı böceklerle kültürel mücadele edilmiş olur. Çeşitli tomurcukların arasına girerek kozalak veya fındık gülü adı verilen Fındık Kozalak Akarı zararlısı ile ilaçlı mücadeleye de havaların sıcak gittiği yıllarda yine bu ay sonlarında, yeni sürgünlerde dipten itibaren üçüncü yaprak geriye devrildiğinde ilaçlı mücadeleye başlanır. Fındık Yaprak Deleni ile ilaçlı mücadele de yine bu ayın başlarından itibaren, larvaları galeri açmadan önce yapılır. Bu ayda ilkbahar geç donlarından erken yeşillenen bahçelerde zararlanmalara karşı önlemler alınmalıdır. Bu arada kıştan zarar görmüş sürgün ve dalların ayıklanmasına yine devam edilir. Yazlık (azotlu) gübrelerle, ahır gübrelerinin ocakların dibinden 50-60 cm uzaklıkta, dalların altına gelecek şekilde serperken, mutlaka çapalanmalı ve toprağa karışması sağlanmalıdır.

NİSAN

Fındık dalları artık yeşermeye, bahçeler yemyeşil bir örtüye bürünmeye başlamıştır. Fındık çotanakları da bu aydan itibaren belirmeye başlar. Genelde fındık bahçelerinde Fındık Kozalak Akarı ile ilaçlı mücadelenin yapılabildiği dönem bu aydır. Ocak başına ortalama 30 kozalak var ise yeni sürgünlerde dipten itibaren 3. yaprak geriye devriliyorsa derhal ilaçlanmaya başlanmalıdır. Böylece Fındık Filiz Güvesi ile de mücadele edilmiş olur. Çünkü, fındık filiz güveleri de kışı kozalakların içinde geçirirler ve ilkbaharda yeni gelişen tomurcuklarla sürgünlerde galeri açarak kurumalarına neden olurlar. İlaçlama 15 gün sonra tekrarlanırsa daha iyi sonuç alınır. İlaç atılan bahçelere 30 gün süre ile hayvan sokulmamalıdır. Son yıllarda özellikle urlu ve şekilsiz iç fındık zarar şekliyle tanınan ve halk arasında pis kokulu böcek olarak bilinen Fındık Yeşil Kokarcası zararının yoğun olduğu bahçelerde kışlamış erginlere karşı İlaçlı mücadele Nisan ayının ikinci yarısında yapılır Sabahın erken saatlerinde 10 ocak silkelenmeli ve en az 1 kışlamış ergin düşerse ilaçlama dekara 8-10 lt su atılarak yapılmalıdır. Azotlu Gübreleme geçmişse, bu ay içinde de kullanılabilir. Unutulmamalıdır ki, doğan fındığı dalda tutmak ve onu beslemek insanların elindedir. Zirai mücadelede başarı; hedef zararlıya etkili ilacın önerilen dozda ve zamanda kullanılmasıyla mümkündür.

MAYIS

Tüm canlıların kış uykusundan çıkıp faaliyete geçtiği, fındık çotanaklarının irilip dane içlerinin oluşmaya başladığı bu ayda fındığın zararlıları da zarar vermeye başlamışlardır. Bu bakımdan mayıs ayındaki zararlı mücadelesine önem verilmelidir. Bir çiftinin yaklaşık 200 meyveye zarar veren, fındığın en yaygın zararlısı olan Fındık Kurdu ile mücadele danelerin mercimek iriliğine ulaştığı bu ayda yapılır. Bunun için; sabahın erken saatlerinde dallar 3x3,5 metre boyutunda beyaz bir beze silkelenerek Fındık Kurdu erginlerine bakılır. Eğer her 10 ocaktan en az 3 ergin böcek düşüyorsa kesinlikle ilaçlama yapılmalıdır. Fındık kurdu için çok çeşitli ilaçlar varsa da; gerek çevreye ve özellikle kuşlarla arılara zarar vermemek için sulandırılabilir ilaçlar kullanılmalıdır. İlaçlama ocağın tacını aşmayacak ve yaprakların altlarını kaplayacak şekilde yapılmalıdır. İlaçlanan bahçeye üç hafta hayvan sokulmamalıdır. Tavsiye edilen azotlu (yazlık) gübrenin ikinci yarısı bu ayın sonlarına doğru ilk yarısındaki gibi (mart ayında) uygulanır.Fındık bahçelerinde; yapraktan verilen mikro (iz) element içeren yaprak gübreleri, mayıs- temmuz ayları arasında 15-20 gün ara ile 2-3 defa uygulanmakta olup, ilk uygulamasına ise bu ayın sonlarına doğru başlanılmaktadır.

HAZİRAN

Yazın başlangıcı sayılan bu ayda daneler gelişip çotanaklar irilmeye başlamıştır. Üretici bahçesini gezerken bir yıllık çabasının karşılığı olan daldaki bu çotanaklara bakarak o yıl ürününün ne kadar o tahmin eder, buna göre de kazancını hesaplamaya başlar. Bahçede ısırgan, böğürtlen gibi yabancı otlara karşı herbisit (yabancı ot ilacı) uygulaması bu ay sonlarına doğru yapılır. Fındık ocaklarındaki dip sürgünleri şayet sonbaharda temizlenmemişse bu ayda da temizlenebilir. Fındık dallarında bitki öz suyunu emerek beslenen ve bitkinin zayıf düşmesine hatta kurumalara neden olan fındık kahverengi koşnili'nin hareketli 1. dönem larvalarına karşı yapılan ilaçlı mücadelede başarı sağlanmaktadır. Haziran ayı sonlarına doğru (Yumurtadan çıkışın tamamlanmasına yakın) ilaçlı mücadele yapılmalıdır. Son yıllarda büyük yayılım göstererek üreticilerin de yoğun şikayetine neden olan bu zararlıyla İlaçlı mücadeledeye başlamadan önce bahçeden tesadüfen alınan 10 ocaktan işaretlenen 3er bulaşık sürgün yani toplam 30 sürgünün her birinde 5 canlı koşnil var ise ilaçlı mücadele yapılmalıdır.Başarılı bir ilaçlama için tüm yaprak, dal ve sürgünlerin tamamen ilaçlanması gerekir. Bu ayda ayrıca dalkıran zararlısıyla da ilaçlı mücadele yapılır. Zararlıyla bulaşık bahçelerde haziran ayının ikinci yarısında bahçe gezilir dallarda galeri açmaya başlanmış ergin dişi böceklerin çıkardığı taze odun talaşı görüldüğünde ilaçlamaya başlanmalı ilk ilaçlamadan 15-20 gün sonra ikinci ilaçlama yapılmalıdır.

TEMMUZ

Fındık üreticisinin gözlerini fındık dallarından ayıramadığı sevinçli, umut dolu olduğu bu ayda; fındık içleri meyveyi doldurmuş, kabukları da iyice sertleşmiştir.
Yağışların az olduğu bazı yıllarda, kuraklık baş gösterebilir. Fındık bahçelerinin bu olumsuz şarttan etkilenip, bitkinin su dengesinin bozulmasına dolayısıyla, meyve içinin iyi teşekkül etmemesi ile hasat önü dökümünün artmasına sebep vermemek için, imkanlar elverdiğince bahçeler sulanmalıdır. Artık,fındıkları toplanması yaklaşmıştır. Bahçelerde hasat önü temizliği, evde, harmanda araç-gereç onarımları ve eksiklerin giderilmesi, harman yerinin hazırlanması gerekir. Fındık kokarcası' nın nimf yoğunluğu fazla ise İlaçlama yapılabilir. Bunun için nisan ayında belirtilen ilaçların her hangi biriyle (değişik olması tavsiye edilir) dekara 50 lt su atılarak nimf ilaçlaması yapılır. İleride uygun ve yeterli gübre kullanmak amacıyla analiz yaptırmak için yaprak örneğide bu ayın ikinci yarısı (hasattan 10-15 gün önce) alınmalıdır. Toprak örneği ise gübre verilmeden önce her zaman alınabilir. Gübreleme yapmadan önce; bahçe toprağının ve/veya fındık yaprağının analizi yaptırılarak belirlenen cins ve ihtiyaca göre gübre kullanılmalıdır.

AĞUSTOS

Bir yıl fındıkla yatıp fındıkla kalkan üreticinin emeğinin artık hasat zamanı gelmiştir. Ancak; hasat ederken bir yıllık emeğinin karşılığını tam alabilmesi için, fındığının tam hasat olgunluğuna gelmiş olmasına önem vermelidir. Çünkü tam olgunlaşmadan hasat edilen fındıkların iç randımanı düşer, buruşuk oranı artıp depolanma süreleri kısalmaktadır. Daldan ve dalların silkelenmesiyle yere düşürülenlerin elle toplanmasıyla hasat edilen fındıkların harmanlaması ve depolamasında da kalitenin korunması için belirlenen şartlara uyulması hem üreticinin hem de ülkemiz ekonomisine sağlayacağı katkı unutulmamalıdır.

EYLÜL

Harman zamanı geciken bazı yörelerde, ürünü sonbahar yağmurlarından iyi korumak gerekmektedir. Erken kurutulamayan veya naylon örtü altında uzun süre kalan fındıkların zarar görmemesi için gerekli tedbirler alınmalıdır. Fındık hasadı tamamlandıktan sonra, fındık filiz güvesi mücadelesi de yapılmalıdır. Bunun için yaprakların altında orta damar ile yan damarların birleştiği üçgen girintilerde kahverengi lekeler bulunup bulunmadığına bakılmalı, baktığımız 100 yaprağın 15' inden fazlasında araz görülüyorsa ilaçlama yapılmalıdır.

EKİM

Fındıklar toplanıp, harman alınmış, çoğu üretici ürününü pazara götürüp bir yıllık emeğinin karşılığını da elde etmiştir. Sıra gelecek yılın ürününü daha da artırmaya, en azından devam ettirmeye gelmiştir. Çünkü Ekim ve Kasım ayları gelecek yıl ürününe hizmet etme aylarıdır. Bunun içinde budamaya önem verilmelidir. Öncelikle fındık dalları ayıklanmalı kurumuş, kırılmış veya verimden düşmüş dallar hatta ocaklar çıkarılarak yerleri yeni genç kök sürgünlerine bırakılmalıdır. Bu arada gereksiz kök sürgünleri de ayıklanmalıdır.Öte yandan kışlık gübre adı verilen fosforlu ve potasyumlu gübrelerin toprağa verilme zamanı da Ekim-Kasım aylarıdır. Genellikle 3 yılda bir verilen fosforlu gübrelerde, ocakların çevresinde dal izdüşümüne(dalların altına) gelecek şekilde 10-15 cm derinlikte açılacak 20-30 çukura atılarak kullanılmalıdır.Yine Mayıs böceği larvaları ile ilaçlı mücadele de eylül-ekim aylarında yapılır. Bunun için 50x50 cm 'lik çerçeve ile bahçenin araz görülen 16 ayrı yerinde işaretleme yapılır, buralar 25 cm derinliğinde kazılır bir örtü üzerine alınan toprak incelenerek 1m ² de (4 çerçeve alanı) 3 adet larva varsa toprak ilaçlaması yapılmalıdır.

KASIM

Kış mevsiminin başlangıcı sayılan Kasım ayında havaların uygun olduğu zamanlarda, fındık bahçelerinde ayıklama işlerine devam edilir. Yine kışlık (fosforlu) gübre verilmesi geciken yörelerde bu işler tamamlanır.Fındığın iyi gelişip bol ürün verebilmesi için yetiştiği toprağın ph' nın 6,5-7 arasında olması gerekmektedir. Bu ay, toprak ve yaprak analizlerinin sonucunda bahçemize tavsiye edilen Barkisan tarım kireci , fındık ocaklarının dal izdüşümlerine serpildikten sonra 5-10 cm derinlikte çapalanarak toprağa karıştırılıp verilir.Bahçeye tavsiye edilen kışlık gübrelerle kirecin aynı anda verilmemesi tavsiye edilmektedir.Mayıs aylarında mücadele edilen virgül koşnili ile bu ayda da ilaçlı mücadele yapılabilir. Öte yandan kurumuş dallar toplanırken dalkıran ile de mücadele edilmiş olur.Kışı bol yağışlı geçen yörelerde çiftlik gübresi bu aydan mart ayına kadar verilebilir. Unutulmamalıdır ki en iyi gübre çiftlik gübresidir ve toprağa gerekli olan hemen her çeşit besin maddesi bu gübrelerde vardır.Kasım ayı işlerin azaldığı ay ise de fındık üreticisi kışlık odununu, ahırındaki hayvanlarının altının kuruluğunu temin edebilmek için bahçesinden çıkamayacaktır.Toprağa gübre verirken;ocak diplerine serpip bırakılmamalıdır.

ARALIK

Bu ayda fındık dallarında püsler irileşmiş, karanfillerin tomurcukları şişmiş ve tam patlamaya hazır, yer yer kırmızı uçları görülmektedir.Fındık bitkisi duruyor, dinleniyor mu ki, üretici oturabilsin, dinlenebilsin. O da, gelecek yılda daha iyi ürün alabilmek için uygun bulduğu zamanlarda yine bahçesindedir.Örneğin toprak ve yaprak analizlerinin sonuçlarına göre diğer aylarda zaman bulamamışsa kirecini verir, çitlerini, hendeklerini onarır.




Zeytincilik Tarım Takvimi
OCAK

- Hasat işlemi tamamlanmışsa , sürüm yapılır.
- Toprağa ahır gübresi verilebilir.
- Topraklara Calne tarım kireci uygulanır.
- Tesviye gerektiren zeytinliklerde tesviye işlemi yapılır.
- Yeni zeytinlikler için teras yapılır. Arazi düz ise , dikim yerleri tespit edilerek, çukurlar açılır.
- Zeytinlik toprağının tarımsal kireç ile kireçlenmesine devam edilebilir

ŞUBAT

- Yeni zeytinlikler için çukurlara dikim yapılır.
- Hafif süzek topraklara çiftlik gübresi verilir.
- Kompoze güreler ve azotlu gübreler verilir.
- Halkalı leke ve kansere karşı mücadele yapılır(%1,5'luk bordo bulamacı).
- Zeytinlik toprağının tarımsal kireç ile kireçlenmesine devam edilebilir

MART

- Dikime devam edilir. Kompoze gübre uygulaması sürdürülür.
- Budama yapılır.
- Zeytin güvesine karşı ilk ilaçlamaya başlanır.(Organik fosfatlılarla)
- Zeytinlik toprağının tarımsla kireç ile kireçlenmesine devam edilebilir

NİSAN

- Yeni zeytinliklerde , hava şartlarının kurak geçmesi halinde su verilir.
- Yeşil gübrelerin toprağa gömülmesi işlemi yapılır.
- Budamaya devam edilir.
- 5-10 cm. derinliğinde ilkbahar toprak sürümü uygulanır.
- Delicelerde aşılama yapılır.
- Halkalı lekeye karşı ilaçlama yapılır (%1'lik bordo bulamacı).

MAYIS

- Yeni zeytinliklerde, kurak şartlarda sulama yapılır.
- Şekil budaması uygulanır.
- Hafif sürümle kaymak kırılarak, yabancı otların gelişmesi önlenir.
- Aşılamaya devam edilebilir.
- Nisan ayında yapılan aşıların bağları sökülür.
- Bu ayın sonlarında , sulama işlemine başlanır.
- Zeytin güvesinin ikinci nesli için, organik fosfatlılarla ilaçlama yapılır.

HAZİRAN

- Sulama işlerine devam edilir.
- Yabancı ot mücadelesi yapılır.
- Aşı bağları çözülür (Aşının alt ve üst kısımlarından çıkan filiz sürgünlerde uç alma ile, 25- 30 cm. yukardan 2 cm, eninde gövdeden bilezik alınır.)
- Halkalı lekeye karşı % 1'lik bordo bulamacı uygulanır (İlkbahar yağışlı geçerse ).

TEMMUZ

- Yeni zeytinliklerde 15-20 gün arayla sulamaya devam edilir.
- Yabancı ot mücadelesi yapılır.
- Ağaç gövdelerine badana yapılır.
- Zeytin güvesi için (üç nesli için) organik fosfatlılar, yazlık beyaz yağlarla bilikte verilebilir.
- Temmuz ayında zeytin sineğine karşı ilaçlama yapılır (Tanelerde vuruk varsa, hasattan bir ay öncesine kadar, 15-20 gün arayla organik fosfatlılar verilmelidir.

AĞUSTOS

- Yabancı ot mücadelesine devam edilir.
- Mahsuldar ağaçlar için ikinci sulama yapılır.
- Gövdelere badana uygulaması yapılır.

EYLÜL

- Ağaçların çevresi, hasada hazırlık için, yavaş yavaş düzeltilmeye başlanır.
- Eylül ayının ilk yarısında mutlaka sulanmalıdır. Bu sulama ile, sofralık zeytinlerin kalitesi artacaktır.

EKİM

- Yeşil gübreleme için, toprak tavlı ise tohumlar ekilmelidir.
- Tavlı topraklarda sonbahar sürümü yapılır.
- Hasada hazırlık olarak ağaç çevresi düzeltilmelidir.
- Çeşitli nedenlerle dökülen taneler toplanmalıdır.
- Yeşil zeytin salamurası için, tane hasadı yapılabilir.
- Teras onarılmasına başlanır.

KASIM

- Tesis öncesi teraslama yapılmaya başlanmalıdır.
- Hafif ve süzek topraklar dışında, çiftlik gübresi verilir ve toprağa gömülür.
- Sonbahar toprak işlemesi yapılır. (15-20cm.derinlikte).
- Ağır toprakların ıslahı için kireç atılmalıdır.
- Fosforlu ve potasyumlu gübreler bu ay uygulanabilir.
- Toprağa tarım kireci verilmeye başlanır

ARALIK

- Teras onarımına devam edilir.
- Toprak işleme sonuçlandırılır.
- Hasat işlerine başlanır.
- Kireçleme devam edebilir

Hiç yorum yok:

Google
eXTReMe Tracker