HAYVANCILIK TARIM TAKVİMİ

• BÜYÜKBAŞ HAYVANCILIK TARIM TAKVİMİ

• KÜÇÜKBAŞ HAYVANCILIK TARIM TAKVİMİ

• KÜMES HAYVANCILIĞI TARIM TAKVİMİ

Büyükbaş Hayvancılık Tarım Takvimi
OCAK

- Elde bulunan sığırların , yetiştirme ve hastalıkları yönünden , sağlık kontrolleri yaptırılarak, sığır kadrosu belirlenir. Özellikle tüberküloz, paratüberküloz testleri ile , Brucellosis yönünden serolojik yoklamalar ve mastitis taraması yapılır.
- Hayvanlar şimdiki durumları ve verimlerine göre gruplara ayrılarak , bakım ve yemleme programları saptanır.
- Sağlıklı ve yüksek verimli yavru elde edebilmek için , ineklerin suni tohumlamasına başlanır. Bu mümkün olmadığı takdirde , veteriner kontrolünden geçmiş iyi nitelikli ve sağlıklı bir boğa ile doğal tohumlama yapılır.
- Şecere , verim ve sağlık kartları aylık olarak işlenir.
- Buzağı bölmelerindeki iç ısının 10-12 C,sığırların bulunduğu bölümdeki sıcaklığın ise 16-18C arsında tutulmasına çalışılır. Havalandırma kontrol altında tutulur.
- Uygun hava koşullarında , hayvanlar ahır dışına çıkarılır. Ahır içi temizlenip %3 lük sodalı sıcak su ile yıkanır.

ŞUBAT

- Sert ve rüzgarlı olmayan yağışsız günlerde ,sığırlar tımar edildikten sonra ahır dışına çıkarılır. Rutubetli ,temizlenmemiş taban ve toprak zeminlerin birçok mikroorganizmaların çoğalmalarına ortam hazırladığı ne bunların hayvanların sağlık durumlarının bozulmasına neden olduğu bilincine varılarak , diğer işler bittiğinde , derhal ahır temizlenip, zemine yataklık serilir.(Sap,saman , talaş gibi yataklıklar aynı zamanda hayvanlarda ısı kaybını da önler ).
- Kanatlı ve eklem bacaklı zararlılar, kış aylarında alçak basınçlı ve sıcak ahırlarda saklanırlar. Pencere, kapı ve vantilasyon yolu ile hava değiştirilir ve bu yolla zararlıların ahırda yerleşmeleri engellenir.
- Hayvanlar içeri alınırken ,ısı kontrolü yapılmalıdır.(Hayvanların fizyolojik uyum sağlamaları için,iç ve dış ısı arasında fazla bir fark olmamalıdır.)
- Sığırların yeşil yem ihtiyaçları , silaj yemler veya hayvan pancarı ile karşılanmaya başlanır.
- 4-8 aylık dişi danalara S.19 aşısı , doğumları yaklaşan sığırlara septisemi aşısı yapılır.Bütün sığırlara nokra için paraziter ilaçlama uygulanır.
- Sığırlar haftada bir kere veteriner hekim kontrolünden geçirilir.Doğum yapacak sığırlar ayrılır;hasta hayvan varsa ,derhal tedavisi yapılır.Doğum yapacak inekler, doğumlarına iki ay kala sütten kesilerek kuruya alınır.

MART

- Periyodik olarak sığırların tohumlanmasına devam edilir. Gelişmesi iyi 18-22 aylık Holştayn düveler ile, 18-24 aylık Montofon düvelerde ilk defa tohumlamaya verilir.(Tohumlamada yararlanılacak boğalar, 18 ayını doldurmadan, yetiştirme hastalıkları yönünden testleri ile verim kayıtları incelenmeden, tohumlamada kullanılmamalıdır. Her fırsatta suni tohumlamadan yararlanma yoluna gidilmelidir.)
- Bütün sığır materyaline şarbon, yanıkara, gerektiğinde sığır vebası aşıları yapılır.
- Nokra mücadelesine devam edilmelidir.Danaların septisemi serumu, numaralama ve boynuz köreltme işlemine devam edilir.Doğan buzağıların göbek kordonu temiz bir makasla kesilir,günde iki defa tentürdiyot döküp gazlı bezle fazla sıkılmadan bağlanır.
- Sığırların rasyonlarında enerji ihtiyaçları iyi dengelenmeli, geçici de olsa, noksan besleme yapılmamalıdır. Gebeliğin ilk aylarında besleme kaba yemlere dayalı olabilir. İki yaşına gelmiş dişi materyali de fazla beslememelidir. Çünkü,fazla besleme nedeniyle, cinsel bezler yağlandığından, üreme gücü azalır.
- Bu ayki çalışmalarda secere, verim ve sağlık kartları işlenir.

NİSAN

- Sığırlar mevsim koşulları uygun olacağından , meradan dikkatli bir şekilde yararlandırılır. Sığırların yem ihtiyaçları verim, mera ve gelişme durumları gözönüne alınarak hesaplanır.
- Sığırlara şap aşısı uygulanır.
- Yemlik ve su kaynaklarının temizliği ve ilaçlaması yapılır. Gübrelikler kaldırılır.
- Ahır koşullarının sağlıklı olması sağlanır.
- Meme hastalıkları yönünden devamlı kontrol yapılır. Sağım süresince , birbirini izleyen iki ay arasında %5-10 olan süt azalması miktarı, bundan daha fazla miktarda olduğunda, sağım hatası ve beslenme hatası yanında, bir hastalık olasılığı düşünülmeli;varsa iyileştirme yoluna gidilmelidir.
- Nokra mücadelesi titizlikle sürdürülür.

MAYIS

- Tohumlamaya devam edilir. Doğuran inekler doğumlarından iki ay sonra , boğaya verilir.
- Erkek danalar ve sürüye katılması istenmeyen dişi dana ve düvelerin vücut ağırlıkları en az 400-450 kg. olduğunda, kasaba sevk edilir.Kilo almayanların besisine çalışılır.
- Ahır yemlemesinden tamamen mera hayvancılığına geçilir.Meraya , çiğ ve kırağı kalktıktan sonra çıkılmalı, sakin ve rahat bir otlatma sağlanmalı;parazit yumurtaları genellikle rutubetli çayır ve mera kısımlarında bulunduğundan, böyle yerlerde hayvan otlatılmamalıdır.
- Hayvanlar iç parazitlere karşı ilaçlanır.Gübrelikte biriken gübre uzak bir yere götürülür veya satılır.
- Aylık verim ve sağlık kontrolleri yapılır;kartlara işlenir.

HAZİRAN

- Doğum sonrası sağım ve çiftleştirme işleri sürdürülür.
- Parazit durumuna göre, dikkatli olarak iç paraziter ilaçlama yapılır. Günlük tımar işleri aksatılmadan yürütülür.
- 4-8 aylık dişi danalara S-9 aşısı uygulanır.
- Doğan buzağıların boynuz köreltmesi ve kulak numaralama işlemleri yapılır.
- Mera gıda ihtiyacını karşılayabilecek durumda olduğundan, mera otlatılmasına geçilir. Yalnız, 10 kg'dan fazla süt veren sığırlara kesif yem ve nitelikleri bozulmamış kaba yem ile takviye yapılır. Ocak ayında doğan buzağılar erkek ve dişi ayrı ayrı sürüler halinde meralandırılır. Ot ve yem yemeğe alışan buzağılara verilen süt azaltılır ve su verilmeye başlanır.
- Ahırlar temizlenerek badana ve dezenfeksiyonları yapılır.

TEMMUZ

- Mera ihtiyacın tamamını karşılayacak durumda olduğunda; kısıtlı yemleme uygulanır.
- Sağılan ineklerde meme hastalığına dikkat edilmelidir. Meme, meme başları ve süt sekresyonu sık sık kontrol edilmeli; sağım saatlerinin aynı saatlerde ve eşit aralıklarla yapılmasına çaba gösterilmelidir.
- Hayvanlar ahıra alındığında sabah- akşam iki defa tımar edilir. Ahır temizliği ve dezenfeksiyonu yapılır. 6-8 baş hayvana 20cm. çaplı baca olacak şekilde ahırda havalandırma sağlanır.
- Gebe ineklere septisemi aşısı uygulanır. Gebeliğin son günlerinde olan ineklerin gıdaları sulu, hazmı kolay, yumuşak ve gaz yapmayacak yiyeceklerden düzenlenir.
- Aylık verim ve sağlık kontrolleri yapılarak kartlarına işlenir.

AĞUSTOS

- Ahır besisi yapılanların dışındaki diğer sığırlarda mera hayvancılığına devam edilir. Gebe ineklerin gebelikleri ilerlediğinde, meralandırılmalarına özen gösterilir. Gerektiği takdirde suni meralardan yararlanılır.
- Theileriosis hastalığına karşı koruyucu aşılama yapılır.
- Bir yaşına gelmiş erkek ve dişi hayvanlara tüberculin uygulanır.
- Günde sekizer saatlik aralarla üç defa sağım yapmaya çalışılır. (Bu yöntem fazla süt verimli sığırlarda kesinlikle uygulanmalıdır. Böyle sığırlar ilave yemler ile beslenmelidir).
- Damızlık boğaların spermaları kontrol edilir.
- 7-8 haftalık buzağılara erken sütten kesim düşünülebilir. Normal olarak 12-16 haftalık oluncaya kadar süt verilir.

EYLÜL

- Gebe ineklere iyi bir bakım gösterilmelidir. Doğumlarına 1,5-2 ay kala sığırlar sütten kurutulmaya başlanılmıştır. Doğum locaları ve buzağı bölmeleri yeniden gözden geçirilerek noksanlıklar tamamlanıp, dezenfeksiyonları yapılır.
- Herhangi bir nedenle yavru atımı görüldüğünde, böyle hayvanlar derhal tecrit edilerek, gerekli araştırmalar yapılmalı; bulaşıcı bir hastalık durumunda, etkin önlemler alınmalıdır.
- 4-8 aylık dişi danalara Br. S. 19 aşıları uygulanır.
- Doğumu yaklaşan sığırlara, buzağı septisemi aşısı uygulanır.
- Kış ayları için gerekli gıda ihtiyaçları sağlanır. Silaj çukurları doldurulup, üzerleri tekniğine uygun bir şekilde kapatılıp, kış sezonuna hazır bir duruma getirilir.
- Aylık kayıtlar tutulur.

EKİM

- Şap ve yanıkara aşıları yapılır.
- Tüberküloz, paratüberküloz testleri ve brucellosis yönünden serolojik yoklamalar yapılır.
- Çevrede görülen salgın hastalıklara karşı gerekli tedbirler alınır.
- Ay içinde nokra mücadelesi yapılır.
- Genç hayvanlar ile yaşlılar ayrı meralarda otlatılır, ayrı ahırlarda barındırılır.
- Aylık verim kontrolleri yapılarak, kayıtları tutulur.

KASIM

- Tohumlama ve tohum hizmetlerine devam edilir.
- Mevsim ve işletme koşullarına göre, yem değişikliğine-hayvan alıştırılarak geçilir.
- Gebeliğin son üç ayında, ananın daha yoğun bir şekilde beslenmesine çalışılır.(İlk aylarda 5 kg, son ayda 10kg süt veriminde verildiği kalite ve miktarında yem verilmeli, yalnız kesif yem miktarı titizlikle dengelenmelidir.)
- Doğum sonrası görülebilecek meme iltihabı ve diğer hastalıklar için, bir önlem olmak üzere, gebe analara antibiyotik kürü uygulanmalı; yemlere mineral karması katılmalıdır.
- Bu ayın ortalarına kadar nokra mücadelesi yapılır.

ARALIK

- Değişen hava durumuna göre, ahır iç sıcaklığı en az 15-20C olacak şekilde, kapı ve pencereler kapatılır. Yataklıklar sık sık değiştirilip, yerine kuru iki kat yataklık serilir.
- Hasta hayvan olursa, tecrit bölmesine alınır. Salgın hastalık görüldüğünde, gerektiği şekilde işlemler yapılır.
- Hayvanların kışlık yem, ot ve yataklık muhafaza yerleri, kar ve yağmur suları girmeyecek şekilde, kapalı tutulur. Bu konuda, gerektiğinde ahır tavanı çatı aralığından faydalanılabilir.
- Damızlık kadronun %10'u kasaplık, %10'u da damızlık olarak satılacak şekilde ayarlanılarak, yeni yetiştirme yılına geçilir.
- Hayvanların yaşama ve verim payları çok iyi hesap edilerek, içinde enerji ve mineral maddeleri içeren kaliteli yemlerle beslenmelidir.
- Yıl sonunda mali hesaplar çıkarılır.
- Her hafta, düzenli olarak ahır içi ve çevresi Caldez ahır dezenfektanı ile dezenfekte edilir.




Küçükbaş Hayvancılık Tarım Takvimi
OCAK

- Ağılların ısı ve nem oranı kontrol edilir;iyi havalarda koyunlar , ağıl dışına alınarak , ağıldaki yatak yerlerine sap, saman , yaprak gibi yataklık malzemesi serilir. Doğum yapan koyunların ve doğan kuzuların soğuk, nem ve hava akımlarından korunmasına da gereken özen gösterilir.
- Yavrularda , doğumlarını izleyen ilk günler içerisinde görülebilecek ve öldürücü olarak seyreden kuzu ishalinin nedeni saptanarak , teşhis durumuna göre , gerekirse septisemi serumları yapılır;hastalar anaları ile birlikte tecrit edilerek , tedaviye alınır. Ölenler yakılır veya gömülür. Ağıllar permanganat solüsyonu ile yıkanır.
- Kış keneleri ,bit ve uyuza karşı , derhal ilaçlamaya geçilir.
- Doğan kuzulara ektime aşıları veya gerekli görülen serumlar yapılır. Doğumdan hemen sonra kuzuların göbek bağı , anaların arka kısımları ve kuyruk altı ilaçlanır.Uzun kuyruklu kuzuların kuyruklarına , sağrı bölgesinden bir el ayası aşağıda lastik ligatür konularak , zamanla kopması işlemi uygulanır.

ŞUBAT

- Zararlı kış ve kenelerine karşı ağılda ilaçlama yapılarak ,yerlere yataklık serilir. Hayvan uyuzu ve kenelerine karşı , bu mevsimde toz veya pomat halindeki ilaçlar kullanılabilir.
- Koyunlarda zayıflama , çene altlarındaki şişlik , su toplanması görüldüğünde ,kelebek hastalığı(Distomatoz)olabileceği düşünülüp ,labaratuvar teşhisinden sonra, hemen kelebek hapı içirilmeli;yine hayvanlarda öksürük , burun akıntısı, ishal ,zayıflama, iştahsızlık varsa;akciğer, mide ve barsaklarda kıl kurdu yönünden teşhis yaptırılıp, zaman geçirmeden etkin ilaçlar ile tedavisi yapılır.
- Koyunlara bu ayda günde 250 gr.kesif yem verilir. Meraların kapalı olduğu ,silaj bulunmadığı veya kesif yemin çok pahalı olduğu ;yeteri miktarda sağlanamadığı zamanlarda, melas ve üre katılmış kuru ot besisi yapılabilir. Yemlemenin ağıl dışında yapılması tercih edilmelidir.
- Doğan kuzulara ve doğuran analara gerekli özen gösterilir. Kuzular doğum zamanlarına göre ,ayrı gruplara ayrılır. Üç haftalık kuzulara 50 gr.dan başlayarak yulaf kırması verilir.Yulaf miktarı her 15 günde bir arttırılır.
- Gerektiğinde kuzulara çiçek, ektima aşıları ile,septisemi serumları uygulanır.
- Çoban köpeklerine kuduz aşısı yapılır.

MART

- Yüksek rakımlı yerlerde koyunların doğum işleri takip edilir. Ağıl yemlemesine devam edilir. Doğan kuzular soğuk hava şartlarında iyi korunmalıdır. Ova veya yakınlarındaki bölgelerde , kuzuları başlamalı, erkek ve dişi kuzular şimdilik birarada otlatılmalıdır.(Kuzu ve toklulara temiz mera ayrılmalı , anaç koyunlar ayrı meralandırılmalıdır.)
- Şarbon,Enf, Hepatit Nekrozan (Kara Hastalığı), Keçi ciğer ağrısı hastalığı ile ektima gibi belirli yer ve zamanlarda çıkan hastalıklara karşı, koruyucu aşılamalar yapılır.
- Çoban köpeklerine şerit ilacı verilir.

NİSAN

- Dişi kuzulardan sonra, erkek kuzular da analarından kesin olarak ayrılıp;erkek ve dişi kuzular ayrı ayrı sürüler halinde , bakım ve beslenmeye tabi tutulur.
- Damızlık kadro fazlası kuzular besiye alınarak, damızlıkların numaralama ve kuyruk kesme işleri tamamlanır.
- Yüksek yörelerde kuzu doğumları takip edilir, doğan kuzuların bakım , besleme , aşı serum ve numarataj işleri ve kuyruk kesme işlemleri titizlikle izlenir. Bu işlemler kayıt defter veya kartlarına günü gününe işlenir.
- Ayak iltihabı , şap çiçek şarbon gibi hastalıklar bu ayda görülebileceğinden , gerekli tedavi ve aşılar yapılır.
- Kuzulara şerit dökmeleri için ilaç içirilir.
- Ova bölgelerde , ay sonuna doğru kırkım hazırlıklarına başlanır.

MAYIS

- Kırkım hazırlıkları bitirilip,ayın en uygun bir haftasında kırkıma başlanır (kırkıma önce kısırlardan başlanılmalı, müteakiben şişek ve toklular, daha sonra da sağmallar kırkılmalıdır.)
- Ay sonunda bütün koyun materyali , dış parazitlere karşı etkin ilaçlarla hazırlanmış banyodan geçirilir.
- Kırkımı yapılmış hayvanlar teker teker elden geçirilerek, kasaplık olanlar damızlık kadrodan çıkarılıp, satılır. Daha önce besiye alınmış kuzular da bu ayda satılır.
- Hayvan sıtması,ayak iltahabı, şap agalaksi (sütkesen)gibi hastalıklar bu ayda görülebileceğinden, tedavileri ve yapılmamış aşıları tamamlanmalıdır.

HAZİRAN

- Kırkım işlemi tamamlanır. Kırkımı biten sürü kontrol edilerek , anaç sürünün %20'si ayıklanır. Yerlerine aynı oranda dişi toklu alınarak , kadro tamamlanır. Anaç koyunlardan , verimleri iyi görülebilenler, gerekirse bir yıl daha kadroda kalabilir.
- Damızlık koyunların tohumlanmasına başlanır. Koçlar aşım süresince , uygun bir rasyon ile beslenir. Tohumlamada baba koçların daha rahat kullanılabilmesi için, yoklu koçlar ile takviye etmek yerinde olur.
- Koyun materyaline entero-toksemie aşısı uygulanır.
- Bu ayda tamamen mera otlatılmasına geçilir. Ova yörelerde gece yayılımına geçilir.

TEMMUZ

- Ova arazilerde koyunların tohumlamasına devam edilir.
- Gece yayılımı yapılır. Koyunlar gündüzleri kırda, kuzular ise çalmaralarda veya çevresi açık ağıllarda yatırılır. (Özellikle, geceleri zehirli otların bulunduğu meralara ve yeşil yoncalıklara, fazla miktarda başak kalmış tarlalara hayvanların bırakılmasından kaçınılmalıdır.)
- Gelişmeyen kuzular satılır.
- Dişi kuzulara Rev-I aşısı uygulanır.

AĞUSTOS

- Mera ihtiyacı tamamını karşılayabilecek durumdadır. Mümkün olduğu takdirde, koyunlar serin ve yükseklerdeki meralara çıkarılır.
- Koyunların tohumlaması bu ayda bitirilir. Düşük rakımlı yerlerde yapılan bu tohumlama sezonunda, gebe kalmıyan koyunlara, istenildiği takdirde hormon tatbikatı yapılarak, tohum almaları sağlanır. Her şeye rağmen, iki yıl üst üste gebe kalmayan koyunlar elden çıkarılır.
- Koyunların kışlık ihtiyaçlarını tamamen karşılayabilecek miktarda yem sağlanır.
- Aylık verim ve sağlık kontrolleri yapılarak, kayıt defter veya kartlarına işlenir.

EYLÜL

- Meralar kuruduğundan, bu ayda koyunlara ek yem ve yonca verilmelidir. Yonca biçiminden iki-üç gün sonra, kurutularak verilmelidir. Sulama olanağı varsa, meralar sulanarak bir süre daha yararlanılabilecek duruma getirilir. Ağıl yakınlarındaki ekilecek hasıl tarlalarının hazırlanmasına başlanır.
- İyi olmayan hava şartları ve ek besin verilememesi gibi şartlarda; gelişebilecek gebelik toksemesi gibi hastalıklarda, zaman geçirmeden tedavi yoluna gidilmelidir.
- Koyunlara çiçek ve septisemi aşıları uygulanır.
- Pazarlama durumuna göre, kadro fazlası kasaplık niteliğindeki koyunların satışı yapılır.

EKİM

- Doğum için gereken hazırlıklar tamamlanır.
- İleri gebe koyunlara, meradan yeteri kadar faydalanamadıkları takdirde, yem takviyesi yapılır.
- Yavru atımı görüldüğünde, bu koyunlar derhal tecrit edilir. Atılan yavru ve anadan alınan marazi maddelerin laboratuvarda yapılacak muayeneleri sonucunda, salgın bir hastalık tesbit edilmişse; bu hastalık türüne göre, gerekli işlemler uygulanır.

KASIM

- Bu ayda düşük rakımlı yörelerde, koyunların doğumları başlar. Kuzulama tarihi çok yakın olan analar, ağıl yakınlarında meralandırılır. İyi ve uygun bir bakım ve beslenme ile, koyunlar doğum sırasında yüksek bir kondisyonda tutulur.
- Doğan kuzular, hemen ayrı temiz bir bölmeye alınır; göbek kordonu tentürdiyota batırılır. Birkaç gün bu işleme devam edilerek, gazlı bez ile bağlı tutulur.
- Belirgin bir kuzu ishali görüldüğünde, derhal koruyucu önlemler alınır. Gerekli görülürse, septisemi serumu uygulanır.
- Hastalıklardan korunmak için, ağılların teknik ve hijyenik koşullara uygun olması sağlanır.

ARALIK

- Doğum devam eder. Doğan kuzular kuzuluklara alınır, günlük zorunlu bakımları yapılan kuzular sabah ve akşam analarına emzirilir.
- Doğan kuzuların, gerekirse ektima aşıları ile septisemi serumları uygulanır. Numaralama ve kuyruk kesme işlemleri tamamlanır.
- Gebe ve doğum yapan koyunlara, ilave kesif yem verilir. İyi havalarda, koyunlar meraya çıkarılır. Güneşli ve yağışsız günlerde, yemleme işlemi ağıl dışında yapılır.
- Damızlık kadro içinde yeniden bir tarama yapılarak, kasaplık koyun materyali ayrılıp, satışa götürülür.
- Ay sonunda, o yılı içeren mali hesaplar çıkarılır. Buna göre, yeni program yapılır.
- Her hafta, düzenli olarak Caldez ahır dezenfektanı uygulanır.




Kümes Hayvancılığı Tarım Takvimi
OCAK

- Kümeslerde yemleme ve yem uygulamasına özen gösterilir. Yumurta randımanında arzulanan ekonomik düzeye ulaşabilmesi için, kümes sıcaklığının ortalama 10-18 C'ler arasında olmasına ve havalandırmaya dikkat edilir. Yumurta randımanını %12-15 civarında arttırmak için , kontrollü suni ışık uygulanmalıdır.
- Bu aya kadar tüy değişimini tamamlamış tavuklarla, mart-nisan civcivlerinden gelişmesi geri kalmış ,yumurtaya halen geçmemiş olanlar derhal ayrılıp satılır.
- Kümeslerde paraziter mücadele yapılır.
- Damızlık yumurta alınacak kümeslere horoz katılır.

ŞUBAT

- Kuluçka mevsimi yaklaştığından;damızlık civciv elde edilecek yumurtaların alınacağı sürü düzenlenir.Kuluçkaya verilecek yumurtalar tasnif edilerek, ilaçlanır.
- Kümeslerde düzenli bir havalandırma ve ışıklandırma sağlanır.Soğuk hava önlenerek , kümes içi ısısı sabit tutulur.Günde 18 saat ışıklandırma yapılır.(20 metrekare zemin için ,60 vatlık ampul takılmalı, metrekareye 3 wat ışık gelmelidir.)
- Yemlerdeki enerji miktarı artırılır.
- Kümeste altlıklar değiştirilir. Kafes altı gübreleri atılır.
- Tavuklara gumboro ve yalancı veba aşıları uygulanır.

MART

- Kuluçhane ve civcivhanelerde , temizlik ve ilaçlama yapılır. Mart ayından başlayarak, Mayıs ayının ilk haftasına kadar çıkan civcivlerde daha fazla randıman alındığından, bu ayda kuluçka işlerine başlanır.
- Civciv büyütme yerlerinde yem, su, ışık, ısıtma, dezenfeksiyon, altlık gibi tüm hazırlıklar, civciv getirilmeden önce tamamlanır.
- Çıkan civcivlere ilk gün mutlaka marek aşısı ve seks ayrımı yapılır.
- 7-12 günlük civcivlere birinci burun -göz damla (yalancı veba) aşısı uygulanır.
- Yirminci gün kızıl ishale karşı, koksidiyoz ilaçları verilir.
- Yirmibirinci günden başlayarak, yirmisekizinci güne kadar gumbaro aşısı yapılır. Hastalık girmiş ticari sürüleri olan işletmelerde bu aşı 7-18 günlük civcivlere tatbik edilebilir.
- Civcivler 10-15 günlük olduklarında, istenilirse gagaları 1/2 veya 1/3 oranında kesilir.
- İlk iki hafta , 1 metrekare taban alan için 5 wat hesabı ile , günde 22 saat ışık verilir. İkinci haftadan sonra ışık azaltılır.
- 0-3 hafta ince toz yem verilir, sonra pelet yeme geçilir. Civcivler ilk haftada devamlı sık ,sık yemlenmelidir.

NİSAN

- Kuluçka çalışmalarına devam edilir. Kuluçka, ana makinaları ile civciv büyütme yerlerinin temizlik ve dezenfeksiyonuna önem verilir.
- Civcivlere solucan düşürücü ilaç verilir.
- 28-32 günlük civcivlere yalancı veba (burun-göz damla )aşısı;7-8 haftalık olanlara inaktif yalancı veba aşısı uygulanır.
- Sürüde hastalıklı hayvan ve aşırı derecede ölüm varsa , derhal veterinerliğe bilgi verilip, teşhis ve tedavi için gerekli çabalar gösterilir.(Hiçbir zaman gereksiz ve fazla dozda ilaç kullanılmamalıdır.)
- Civcivler, katlı ana makinalarında büyütülüyorsa , yere indirilir. Kullanılacak yer, 4 haftalık 10 pilice bir metrekare yer hesabı yapılarak düzenlenir.
- Kasaplık niteliğindeki tavuklar, henüz tavuk fiyatları düşmediğinden, gurk olanlarda dahil, derhal satılmalıdır.

MAYIS

- Bu ayda da kuluçkahanelerde civciv çıkarılma çalışmaları sürdürülür.
- Salmonella pseudomonas, arizona, coliform bakteriler ve aspergillus gibi hastalıklara neden olan etkenlerin çoğalması ve yayılması genellikle kuluçkahanelerde olduğundan; kuluçkaya başlama ve çıkım süresince , sağlık koşullarına uyulmalıdır.
- Koksidiyoz ve solucana karşı ilaçlama yapılır.
- Kümeslerde pencereler havalandırma bacaları aspiratörler kontrol edilmeli, rutubetli pis altlıklar atılarak ; yeni kuru altlık serilmeli, sinek ve zararlı için gereken önlemler alınmalıdır.
- Yumurta verimi düşmüş tavuklar ile , piliçlerin gelişemeyenleri ve erkekleri satılır.
- Kümesler yeni çıkan civcivler için hazırlanır. Yalancı tavuk vebası mücadelesi (burun-göz damla ve adale aşıları) yapılmış piliçler, yeni kümeslerine alınır.

HAZİRAN

- Çevre koşulları iyileştiğinde, kümes içi ısısının 15 c'nin üstüne çıkmaması sağlanır. Tavukhanenin bakım ve onarımına başlanır.
- Rasyondaki enerji miktarı düşürülür.
- 8 haftayı doldurmuş hayvanlar, metrekarede 10 başı geçmeyecek şekilde, piliç bölmelerine alınırlar. Herhangi bir stres durumunda, yığılma olmamasına dikkat edilir
- 10-12 haftalık piliçlere çiçek, difteri aşısı uygulanır. Görülebilecek hastalıklara karşı, gerekli önlem alınır.

TEMMUZ

- Damızlık piliçlere kısıtlı yemleme yapılır (Günlük yem ihtiyacından fazlası asla verilmemelidir. Ancak, verilen yemin karışımı noksansız olmalıdır).
- Kümes ve ekipmanlar sıkı bir şekilde temizlenir ve haftada en az iki defa dezenfekte edilir. Fare ve kemiricilerin kümeslere ve yem ambarlarına girmesi engellenir.
- Yalancı veba ve gumboro aşısı uygulanır.
- Günde 4 defa yumurta toplanır. Yumurtanın şekli ve kabuğu incelenerek, yumurtanın küçülmesine karşı önlem alınır.

AĞUSTOS

- 20-22 haftalık olan piliçler yumurta kümesine taşınır. (Bütün piliçler birkerede yumurta kümesine taşınır). Kümeslere hemen alışmaları için, folluklar yerleştirilir.
- Piliçlere, yumurtlamaya başlamadan önce, solucan ilacı içirilir.
- Bir program dahilinde ışıklandırma ve yem rasyonu uygulanarak, piliçlerin küçük yumurta devresi kısaltılır.
- Gelişmesi iyi olmayan piliçler ile, tüy dökümü uzun süreli olupta, yumurtaya geçmeyen tavuklar satılır.
- Piliçlerde pullorum taraması yapılır.

EYLÜL

- Piliçlerin çoğu bu ayda yumurta vermeye başlarlar. Bu devrede; yumurta miktarı, kabuğun şekli ve hayvanların gelişme durumları dikkatle izlenir.
- Sürüdeki stres hallerinde, içme sularına geniş tesirli antibiyotikler ve vitaminli ilaçlar katılır.
- Periyodik pullorum taraması yapılır.
- Büyüme ve yumurta kayıtları tutulur.

EKİM

- Bu ayda tüy dökümüne giren tavukların damızlıkta kalması gerekir. Kusurlu görülen tavuklar ve yumurta verimine geçmemişler ay sonundan itibaren damızlıktan çıkarılabilir.
- Kümesteki ışıklandırma, bir program dahilinde düzenlenmelidir. Aydınlatma süresince, follukların biraz loş ışıklı tutulması faydalıdır.
- Piliç ve tavuklar arasında herhangi bir salgın hastalığın çıkmaması için, koruyucu önlemler alınır.
- Kümeslerde kış mevsimi için gerekli önlemler alınır. Hazırlıklar tamamlanır.
- Yetiştirme kayıtları tutulur.

KASIM

- Kümes içi sıcaklığı hiçbir şekilde 7C civarlarına kadar düşürülmemeli, 13C-23C arasında tutulmalıdır. Gerektiğinde, kümes herhangi bir sistemle ısıtılmalıdır. Pencere ve bacalar havanın ve rüzgarların durumuna göre ayar edilmelidir. (Havalandırmada, tavukları soğuk hava akımlarından korumalıdır.)
- İç ve dış parazit durumu titizlikle izlenmelidir.
- Suni ışıklandırma süresi 17 saatte tamamlanmalıdır.

ARALIK

- Tavukların gelişmeleri ve verimleri sık sık kontrol edilir. Gelişme geriliği ve düşkünlük varsa, yem ve yemlemede bir aksaklık olduğu veya basit ya da bulaşıcı bir hastalık çıktığı sonucuna varılır.
- Kümes içi ısısı ayarlanır. Rutubetin normal düzeyde olmasına özen gösterilir. Gerektiğinde, duvar ve taban izolasyonları yapılır.
- Hasta, sakat görünüşlü, soluk ibikli ve göz doldurmayan hayvanlar derhal ayrılıp, satılır.
- Tavuklar arasında gagalama durumu varsa, tavukların gagaları kesilir; ayrıca bir nedeni olup olmadığı incelenip, diğer önlemler alınır.
- Tavuklara istiridye kabuğu veya sert nitelikte taş kırıntıları verilmeli, altlıkların kuru olması sağlanmalıdır.
- Bu ayda FORCE MOLTING denilen ve tavukların ikinci devre yumurtlamaya başlatılması anlamına gelen yöntem uygulanır. Bu metod uygulanmadan önce, hayvanlar newcastle (Yalancı veba) hastalığına karşı aşılanmalı, gerekiyorsa ibikleri kesilmelidir.
- Ay sonunda, yılın mali hesapları çıkarılır. Buna göre, yeni yılın plan ve programları yapılır.
- Düzenli olarak Caldez kümes dezenfektanı kullanılır.